Bitkilerden damıtma yoluyla yağ elde etmenin bilinen tarihi 5 bin yıllıktır. Panapolis’de (Mısır’da bir kent) yaşayan Yunan Asıllı Zosimos M.Ö.
300’lü yıllarda simya ile ilgili yazdığı 28 ciltlik ansiklopedisinde kutsal su ve her derde deva damıtmadan bahseder. Arkeolojik kazılarda, eski çağlara ait toprak distilasyon aparatları bulunur. Doğulu kaynaklarda da bitkilerden elde edilmiş damıtma yağların hastalıklarda sıkça kullanıldığı anlatılır. Tüm bunlardan bitkisel yağların uzun yıllardır insan hayatının bir parçası olduğunu anlıyoruz.
Ülkemiz bitkisel varlık açısından dünyanın sayılı ülkeleri arasında sayılıyor. Tıbbi ve aromatik bitki türlerinden sadece bize ait olan önemli bir gen varlığı bulunuyor. Her iklim koşullarında yetişebilecek gül, kekik, biberiye, defne, sandal, mersin yağı, nane bolca yetişiyor. Ama bunun farkında bile değiliz. Tüm bu varlıkları hoyratça yok ediyoruz. Bilinçsiz eller bunları yerine bir şey koymadan, bir yıl sonra tekrar ürün alıp almayacağını düşünmeden kopartıp, işlemeden yok parasına satıyor. Önemli bir çok değerimizi yok ediyorlar.
Uçucu ve Aromatik yağ pazarı dünyada150 milyar dolarlara koşuyor. Belirli merkezler bu yağları bizden ve başka üçüncü dünya ülkelerinden ham olarak toplayıp, işleyip, yine bizlere büyük paralara satıyor. Türkiye önemli varlık üreticisi olduğu pazarda, 12 milyon dolar gibi büyük paralarla yağ ithali yapıyor.
Gelelim işin bizi daha da çok ilgilendiren başka boyutuna..
Ülkemiz önemli yağ ithalatçısı olmuş.. En çok da ne yağı ithal ediyor biliyor musunuz? Nane, portakal ve Limon yağı.. Oysa, bizde yetişen portakal’ın, bergamud’un, limon’un ve mandalina’nın yağ oranı diğer ülkelerde yetişenlere göre daha yüksek ve kaliteli. Karaduvar ‘da yetiştirilen nane’nin aroması daha güçlü..
Tüm bunlar varken, kozmetik sektörde, ıslak mendil pazarında, ortam kokularında, bunların yerine ne olduğu belirsiz kimyasal kokular kullanılıyor.
Oysa basit teşviklerle, basit desteklerle, yönlendirmelerle bölgemizde de distilasyon tesisleri kurdurulabilir ve aromatik ve tıbbi bitki varlığının buralarda değerlendirilmesi özendirilebilir. Böylece, ıskarta tabir edilen binlerce ton limon, portakal ve mandalinanın değerlendirilmesi sağlanır.
