Seçil Atbin AYDOĞDU/Ziraat Mühendisi
Son yıllarda tarım, insan sağlığını olumsuz yönde tehdit eden riskli bir duruma gelmiştir. Tarımın bilinçli yapılmaması, gelişi güzel sanayileşme, kentleşmenin planlı olmaması, tarım arazilerinin yok edilmesi vb. sorunlardan dolayı çevre dengesi bozulmaktadır. Dünyada ve ülkemizde her geçen gün çevre dengesi insanların bilinçsiz hareket etmesinden dolayı bozulmaktadır. Tarım arazileri amacının dışında kullanıma sunulmaktadır. Önemli miktarda toprak kayıpları olmaktadır. Mevcutta olan bahçeler, üretim yerleri, kontrolsüz, yanlış tarım uygulamaları sonucu zaman içinde yok olmaktadır. Tarım alanlarını kaybederken ormanlar ve mer’aları da kaybetmekteyiz. Son zamanlarda bu durumun farkında olan üreticiler, tarımsal kuruluşlar doğal dengeyi korumak adına entegre mücadele yada alternatif tarıma yönelmiştir.
Tarımsal üretimde tarım ilaçlarının, besleme ürünlerinin bilinçsiz, yanlış kullanımı sonucu toprak yapısının bozulup dengesizleştiği görülmektedir. Toprak yapısında fauna ve flora dengesinin bozulması üreticilerde alternatif tarımsal üretim modellerinin, farklı uygulamaların arayışlarını ortaya çıkartmaktadır. Bilgilenen ve bilinçlenen üreticiler öncelikle yediği ürünlerin üretiminden tüketimine kadar tüm süreçleri takip etmeye başlamıştır. Bu dönüşüm üreticileri kontrollü, bilinçli tarıma, toprağın fauna ve florasını düşünerek üretim yapmaya yöneltmiştir. Suni gübre ve pestisit kullanımına alternatif ürünlerin gelişmesi için toprağın yapısının iyileştirme, yenileme, doğal dengeyi korumak adına solucan gübresi alternatif olarak kullanılmaktadır. Solucanların organik atıkları dönüştürerek toprağın bitki besin maddeleri açısından zenginleştirme özelliklerinden dolayı tarımsal üretimde alternatif olarak kullanıma yöneltilmiştir. Doğa da organik atıkların geri dönüşümünü sağlayacak birçok organizma bulunmaktadır. Bunların en önemlilerinden birisi de solucandır. Solucanlar çok eski yıllardan beri gündemde kalmıştır ve günümüzde toprak yapısını iyileştirme yönünden değerini yeniden ortaya çıkartmıştır.
Solucan gübresi içeriğinde makro ve mikro elementleri önemli ölçüde ihtiva etmektedir. Ayrıca bu elementlerin dışında gübre içerisinde azotobakter, fosfat bakterileri ve mikorizal mantarlar bulunmaktadır. Bu organizmalar havadaki azotu fiske ederek nitrat ve ardından nitrite dönüştürerek toprağa ve yaprağa belli ölçüde azot kazandırmaktadır. Fosfat bakterileri, toprakta bulunan fosfatı belli ölçüde bitkinin istifade etmesini sağlamaktadır. Mikorizal mantarlar; bitki kökleri ile karşılıklı olumlu etkileşim halinde yaşayan, bitkiden organik madde alarak beslenen canlılar köklerin yüzey alanını genişleterek bitkinin daha fazla besinden yararlanmasını sağlar.
Solucan gübresi sıvı olarak da kullanılmaktadır. Sölom sıvısı olarak belirlenen sıvı içerisinde sitolik, mitojenik, proteolik, antibakteriyel olarak 40 dan fazla madde saptanmıştır. Katı solucan gübresi kadar sıvı solucan gübresi bitkiler açısından çok önemlidir.
Sonuç olarak; Solucan gübresinin tarımsal alanlarda kullanımı ve pozitif reaksiyonları yapılan araştırmalarda kanıtlanmıştır. Tarım alanlarında yetiştirilen bitkilerin hastalık ve zararlılara karşı daha dirençli olduğu, bitkilerde verim artışı sağlandığı, toprak yapısında iyileşme, yenilenme olduğu gözlenmektedir. Doğa dostu olduğu için toprağın kalitesini arttırdığı için solucan gübresi kullanımı bu yönde önem kazanmaktadır.
