Teknolojinin hızla geliştiği, paralelinde maddeselliğin ön plana çıktığı hayatımızda stres ve buna bağlı olarak fiziksel rahatsızlıklarda beraberinde gelmektedir. Bazılarımız hayatı doğada yaşayarak, keşfederek , üreterek geçirir. Bazılarımızda şehirde gürültünün, bina yığınlarının arasında yorgunluk ve stres içerisinde geçiririz. Yapılan araştırmalar insanın içinde yaşadığı fiziksel çevrenin ruhsal sağlığına, fiziksel sağlığına etkili olduğunu gösteriyor. . İşte tam burada doğanın önemi ön plana çıkmaktadır. Doğanın sakinleştirici, huzur verici, dinlendirici özelliği bilinen bir gerçektir. Doğa denildiğinde akla ilk olarak ağaçlar, kuşlar. akarsular, rengarenk çiçekler gelmektedir.
Ben burada Bahçe Terapi konusuna değinmek istiyorum. Tarımın ve doğanın sosyolojik fizyolojik yönden insanın vücut ve akıl sağlığını nasıl iyileştirildiği bilgisini aktarmak istiyorum. Tarımın insanların sadece beslenme ihtiyacını karşılayan etkinlik olmaktan çıkıp, onların yaşam kalitelerini iyileştirmeye yönelik çok işlevli sosyal bir kavram olarak algılanması açısından değerlendirilmesi . Ayrıca üreticiler için yeni alternatif gelir kaynakları yönünden büyük önem taşıyor. ‘Sosyal Amaçlı Çiftlik‘ olgusu ülkemizde zaman içinde yaygınlık kazanmaya başlayacağı, bu sistemin Gıda Tarım Ve hayvancılık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, sosyal Hizmet veren kuruluşlarla ortak projeler üreterek hızlı bir şekilde hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Bitkilerin görüntüleri ve ürünleriyle insanların duygularına hitap ederek onları tedavi edebildiklerini konu edinen bahçe terapi bir bilim dalı ve tıpta tedavi yöntemidir. Bahçe terapinin tedavi amaçlı kullanımı çok eski yıllara dayanmaktadır. Son yıllarda bu konu tekrar gündeme gelmiş ve bilim adamları araştırmacılar bu konu üzerinde farklı çalışmalar yapmaktadır. Bir bahçeyi, terapi bahçesi yapan bazı özellikler vardır: Bahçenin yeşil alan kısmı yoğunlukta olmalı , Gerçekçi, dikkat çekici, huzur verici olmalı , Kuş, kelebek , tavşan gibi havanları barındırmalı. Yürüyüş alanları olmalı . Değişik renkte ve kokuda çiçekler olmalı. Su temalı dekorasyon ögeleri kullanılmalı. Bu ve bunlara benzer özellikte bahçeler tesis edilmelidir.
Sosyal amaçlı çiftlikler; Bitki, hayvan, bahçe , orman, peyzaj yardımıyla insanların ruhsal ,fiziksel sağlıklarını olumlu yönde etkilemektedir. Ziraat mühendisleri, Veteriner Hekimler, Psikiyatrisiler, Mimarlar ortaklaşa çalışarak tarımsal alanda faaliyet gösteren çiftliklere sosyal boyut kazandırmakla birlikte sağlık ve eğitim merkezi olarak farklı bir alan ortaya çıkması sağlanmaktadır.
Ülkemiz ekolojik koşullar ve tarımsal etkinlikler yönünden zenginliklerle doludur. Özellikle Akdeniz bölgesinde büyük çiftliklerde, bahçe, yayla ve sahil bölgelerinde terapi alanlarının oluşturulması bu çiftliklerin sosyal amaçlı kullanımı açısından büyük değer katar. Bahçe terapi merkezleri ; insan gelişimi üzerinde duygusal, sosyal, fiziksel yönden faydaları vardır. Duygusal yönden bakıldığında insanların ruhlarına hitap ederek kendine güveni artar, doğayı tanıyarak kendilerindeki değişime karşı kabul etme yetisini de kazanır. Fiziksel açıdan bahçe işleri ile uğraşan kişilerin devamlı hareket halinde oldukları için bedenen ve zihnen güçlü olurlar , el becerileri gelişir. Psikolojik yönden ; insanı sakinleştirir, stresi azaltır, doğru nefes alarak vücuda bol oksijen girmesini sağlar ve kişi kendini sağlıklı hisseder. Bitkilerle uğraşan kişinin problem çözme ve karar verme yeteneği gelişir. Sosyal yönden ; bahçe terapileri grup halinde yapıldığında kişi sosyal olara k kendini geliştirir, kendi başına bir şeyler yaptığında güven duygusu artar, bağımlılık duygusundan kurtulur, canlılarla iletişim kurmayı öğrenir.
Sonuç olarak; bahçe terapi kavramı ülkemizde yeni olsa da şahıslara ve devletlere ait çiftliklerin kurulması her yaş grubu insanlara hitap ederek bitkilerin gücünden faydalanılması büyük bir değerdir.
Seçil Atbin AYDOĞDU
Ziraat Mühendisi
